Friday, September 1, 2023

 

SRI LANKA PRESS COUNCIL: THE PROBLEMATIC FORUM OF STATE REGULATING IN SL?

Regulating is not only a form of controlling but also a reputed manner in legislation. Media regulating is another top topic of most discussions relevant to socio – politics and legal dimensions. Sri Lanka Press Council is established in 1973 under the Sri Lanka Press Council Act, no 5 of 1973 as a government body to regulate the print media in Sri Lanka. As per the act objectives of this Government body are to regulate and to tender advice on matters relating to the press in Sri Lanka. But, since the inspection of the council the term of ‘Press Council’ also was a controversial form to the media industry of Sri Lanka. The active Journalists, Journalists’ forums and other pressure groups interpreted the new body as a tool of jeopardous to the freedom of free writing which journalists ever had.

Therefore since 1973 to 2023 in special occasions the matter has being discussed in several forums in Sri Lanka. Even though, this type of government regulating bodies are not a novel concept to the media world. The region including Asia, America and Europe also have been experienced press councils or media councils as per the need of their media societies. But state regulating method is a criticized form of regulation in all regions. Instead of that self-media regulation, in – house media regulation, co – media regulation has been popularized in the recent era as an alternative method to the state regulation.

In Sri Lanka, though the press complaint commission was established in 2003 with a cooperative collaboration of media personnel as an alternative method to state based regulation, according to the revelations of report of media analysis was done by IFJ and scholars’ remarks, this self-regulation method also not in effective as the expected manner.

When the scrutiny analysis the act no 5 of 1973, it shows that, the provisions including,

·      The process of appointing, termination of members to the board.

·      Structure of the board.

·      Clause no 15 and 16 of the act.

·      The district judicial power of the council to summon and compel the attendance of any person, the production of documents, to administer any oath or affirmation to any person.

·      Fine and imprisonment could be enacted on the person who deemed to be guilty of the offence.                                                        

Have been fully criticized within the media society as a threat to the wellbeing of media freedom. Specially, being the structure of the board and appointing manner is scheduled under the presidential power and consent caused to build a non- trustworthy within the media society and pale the idea of state regulating.  Although, a regulating body is indeed for wellbeing of the media and society too.

In this case practically, Sri Lanka Press council has not yet used the legitimate power in full effect since the inspection of council. No one has imprisoned or fined through a court within the 50 years of its role of regulation.

It should be emphasized being a proper regulating authority with power to make evaluation on ethical infringement and making proper guidance to wellbeing of the journalists is not a matter to debate in a novel media society. According to the opinion of media expertise it should not be merely state or self-regulation but also a legally empowered co-regulation.

Therefore, the existence act could not be identified entirely a demon of curtailing media freedom in SL with its practical conduct as per the observation. Instead of identifying the SLPC act as a merely demon of media freedom, it should be pay the proper attention to make necessary amendments for the act with the collaboration of expertise, media personnel, policy makers, researchers as per a proper study. Otherwise, it also can be another jeopardy of regulating.    

 

 

 21 වන සියවසේ අභියෝගාත්මක මාධ්‍ය සගයා : පුවත්පත 

1802 ලංකාණ්ඩුවේ ගැසට් පත්‍රයෙන් ඇරඹි මෙරට පුවත්පත් කලාව වර්තමානය වනවිට ඩිජිටල් මාධ්‍ය අවකාශය දක්වා වර්ධනය වී ඇත.සෙසු මාධ්‍යවලට සාපේක්ෂව 21 වන සියවසේ අභියෝගාත්මක මාධ්‍ය පුවත්පත වන බව මාධ්‍ය කලාවට සම්බන්ධ බොහෝදෙනෙකුගේ අදහසයි . සැබැවින්ම රූපවාහිනිය, ගුවන්විදුලිය හා නව මාධ්‍ය , සමාජ මාධ්‍යයට සාපේක්ෂව පුවත්පත අභියෝගයට ලක්ව ඇත්තේ ද? බොහෝදෙනෙකු එය වඳවීමේ තර්ජනය අබියස සිටින බවට මත පළ කරති. ඒ කෙසේවෙතත් මේ මාධ්‍ය සගයා සෙසු මාධ්‍ය ආගමනයත් සමඟ එහි පවතින අනන්‍ය ලක්ෂණ හේතුවෙන් පැවැත්ම සහ අලෙවිය පිළිබඳ ගැටලුවකට මුහුණ පා සිටින බව නම් සත්‍යයකි .නමුත් මේ පැරණිතම මාධ්‍යය වඳවී යන බව එකහෙළා පුරෝකථනය කිරීම තරමක් දුෂ්කර වන්නේ මේ වනවිටත් එය සිය ආවේණික හැඩය වෙනස් කර ඇති බැවිනි .

නව පුවත්පත් කලාව වර්තමානයේ public Journalism" civic Journalism" Community Journalism,   conversational Journalism  සහ  ලෙස ද හැඳින්වේ . මේ ආශ්‍රිතව මෙම අභියෝගාත්මක මාධ්‍යයේ නව හැඩහුරුකම් රැසක් ඇතිවී ඇත. සාමාන්‍යයෙන් මෙම ඕනෑම ප්‍රවණතාවක් වසර පහත් දහයත් අතර කාලයකදී වෙනස් වීමට ලක් වේ . පුවත්පත ද කාලීනව වෙනස්ව ඇති බැවින් එය සම්පුර්ණයෙන් වඳවී යනු ඇතැයි කීමට ඉක්මන් වැඩි ය . නමුත් මුද්‍රිත පුවත්පත අලෙවිය පිළිබඳ යම් ගැටලුකාරී තත්වයකට මුහුණ පා ඇති බව පෙනේ. 

විශේෂයෙන්ම අන්තර්ජාලයේ නැඟීමත් සමඟ පුවත්පත් කලාව තුළ විප්ලවකාරී වෙනස්කම් ඇතිවිය. නුතන තාක්ෂණික බලපෑම පුවත්පත සහ පුවත්පත් කර්මාන්තය කෙරෙහි බොහෝසෙයින් බලපා ඇත. මේ නිසාම පුවත්පත සම්බන්ධ සෘණාත්මක පුරෝකථන සිදුකිරීමට ද ඇතැමෙක් පෙළඹුණේය. බෙහෝදෙනෙකු විශ්වාස කළේ විද්‍යුත් මාධ්‍යයේ නැඟීම, තාක්ෂණික වෙනස්කම් සිදුවීම, සමාජ මාධ්‍යයේ නැඟීම වැනි කරුණු මත පුවත්පත වසර කිහිපයක් තුළ අභාවයට පත්වනු ඇති බවයි.

නමුත් සමකාලීන පුවත්පත් මාධ්‍ය ආශ්‍රිතව පවතින ප්‍රවණතා දෙස සලකා බැලීමේදී පෙනී යන්නේ පුවත්පත ස්වයං අභියෝගාත්මක මාධ්‍යයක් බවට පත්ව ඇති බවයි. ලෝකයේ තොරතුරු සන්නිවේදනය සඳහා පවතින මාධ්‍ය අතර පුවත්පත ඉතා පැරණිතම මාධ්‍යයකි. ක්‍රමයෙන් ගුවන්විදුලිය හා රූපවාහිනි ආගමනය සමඟ පුවත්පත් මාධ්‍යය බිඳවැටෙතැයි අපේක්ෂා කළත් පුවත්පත ග්‍රහණය කරගත් ග්‍රාහක සමාජය තුළ එම මාධ්‍යයට පවතින අනන්‍යතා මත පුවත්පත ක්‍රියාත්මක වන බව පෙනේ. 90 දශකයේ අග භාගයේදී වෙබ් අඩවි පැමිණීමත් සමඟ සියලුම මාධ්‍ය අභියෝගයට ලක්වේ යැයි උපකල්පනය කළ ද අද දක්වාම එකී මාධ්‍ය අනන්‍යතා ආරක්ෂා කර ගනිමින් ක්‍රියාත්මක වේ. 

කෙසේවෙතත් ,

පුවත්පත දෛනිකව මිලදී ගතයුතු මාධ්‍යයක් වීම. 

තරඟකාරී මාධ්‍යකරණය තුළ වේගවත් තොරතුරු සංසරණයට ඇති හැකියාව අවම වීම.

මුද්‍රිත ප්‍රකාශනය වෙනුවට ප්‍රකාශන සමාගම් ඊ පුවත්පත් හා වෙබ් අඩවි වෙත යොමු වීම. 

පුවත්පතේ මුල් ස්වභාවය වෙනස් වීමට බොහෝ සෙයින් බලපා ඇත. එමඟින් සාම්ප්‍රදායික මුද්‍රිත පිටපත කෙරෙහි උනන්දුවක් දක්වන ග්‍රාහකයන් මෙන්ම අන්තර්ජාලය කෙරෙහි උනන්දුවක් දක්වන තරුණ ප්‍රජාව ඇතුළු විවිධ ග්‍රාහක මට්ටම් කළමනාකරණය කිරීම කෙරෙහි පුවත්පත් ආයතන වැඩි සැලකිල්ලක් දක්වනු ලබයි. ලෝකයේ “ද  ඉන්ඩිපෙන්ඩන්ට්” වැනි ඇතැම් පුවත්පත් සමාගම් මුළුමනින්ම පාහේ සිය පුවත්පත් මුද්‍රණය අවසන් කොට වෙබ් පුවත්පත් පමණක් පවත්වාගෙන යනු ලැබේ. මෙයින් වැඩිහිටි පාඨකයින් පුවත්පතේ මුද්‍රිත පිටපත වෙත තවමත් ආකර්ෂණය වී ඇති ස්වභාවයක් දක්නට ඇත.

මෙරට තුළ පුවත්පත් ආයතන වැසී යාමේ තර්ජනයක් පවතින බව පෙනී ගියත් වසරකට සාමාන්‍යයෙන් නව පුවත්පත් කිහිපයක් මුද්‍රණය වන බව පෙනී යයි. මේ අනුව පුවත්පත් කර්මාන්තය යම් යම් සමාජ ආර්ථික කාරණා මත දෝලනය වන බව පැහැදිලි ය. පාඨකත්වය හා ඉල්ලුම මත පදනම්ව ජාතික පුවත්පත් ,දිනපතා,සති අන්ත පුවත්පත්, මාසික පුවත්පත් මෙන්ම ග්‍රාහක කණ්ඩායමේ ස්වභාවය මත ළමා පුවත්පත් හා සඟරා, තරුණ පුවත්පත් හා සඟරා, කාන්තා පුවත්පත් හා සඟරා මෙන්ම ක්‍රීඩා,දේශපාලන, ඉවුම් පිහුම්, අධ්‍යාපනික, කලා ,ව්‍යාපාරික වැනි විවිධ ක්ෂේත්‍ර ආවරණය කරනු ලබන පුවත්පත් මෙන්ම සඟරා ද ඩිජිටල් මාධ්‍යයේ ප්‍රකාශන ද විශාල වශයෙන් පාඨකයා අතට පත්වේ.

සමකාලීනව පවතින තාක්ෂණය සමඟ පුවත්පත් කලාව ද බද්ධ වී ඇති බැවින් ජනමාධ්‍යවේදින් කුමන හෝ විශේෂාංගයක් ලිවීම සඳහා ඇසුරු කරගනු ලබන තොරතුරු මුලාශ්‍රවල ස්වභාවය හෙවත් තොරතුරු ලබා ගන්නා ආකාරය, පුවත්පත් පිටු සැකසීම හා මුද්‍රණය සඳහා යොදාගන්නා තාක්ෂණය අලුත් වීම වැනි සාධක මත පත්‍ර කලාව සැලකිය යුතු වෙනස්වීම්වලට භාජනය වී ඇති අතර මේ නිසා පොදුවේ පුවත්පත් කර්මාන්තයේ හැඩය ද වෙනස්වී ඇත. 

බොහෝවිට තොරතුරු මුලාශ්‍රය වෙබ් පිටු, සමාජ මාධ්‍ය ගිණුම්,ජංගම දුරකථන මඟින් වීඩියෝ පට හෝ හඬපට මඟින් ලබාදෙන තොරතුරු දක්වාම විස්තීර්ණ වී තිබේ. මෙවැනි සාධක මත ජනමාධ්‍යවේදියාගේ ක්‍රියාකාරීත්වයේ ස්වභාවය ද වඩාත් සංකීර්ණ වී ඇත. ආචාරධර්මීය ගැටලු මතුවීම කෙරෙහි ද මෙය වඩාත් බලපෑ හැකි ය . එබැවින් මෙම පැරණිතම මාධ්‍ය සගයා 21 වන සියවසේ මාධ්‍ය කර්මාන්තය අබියස පැවැත්ම , අන්තර්ගතය , වේගවත් බව , ලාභදායී බවට සරිලන නව හැඩයකට ප්‍රවේශ වීමේ අභියෝගයකට මුහුණ දෙමින් සිටියි .

සටහන - තිළාණි බණ්ඩාර